دورکاری به هر نوع کاری گفته میشود که افراد در خانه برای شرکت یا ادارهای انجام میدهند. این یک سبک جدید کاری نیست، اما در دو سال اخیر دورکاری و کرونا با هم گره خوردند و بسیاری از شغلها از راه مجازی انجام شدند.
تعداد زیادی برای اولین بار این نوع کار را تجربه کردند که گروهی از آن لذت بردند و حتی بعد از برداشته شدن قرنطینه تصمیم گرفتند این روش را ادامه دهند.
اما گروه دیگری با خوشحالی به محل کار برگشتند. کار از راه دور دقیقا چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ آیا بعد از دوران کرونا همه شغلهای دورکار به شکل سابق برمیگردند یا این وضعیت همچنان ادامه دارد؟
مزایا و معایب دورکاری
ابتدا همه فکر میکردند که حضور نداشتن در محل کار، بین فرد و مسئولیتش جدایی میاندازد و کارها به خوبی انجام نمیشوند. اما به شکل عجیبی برعکس آن ثابت شد. تحقیقات ثابت کردند که کار از راه دور رضایت شغلی و حتی تعهدکاری را بالا میبرد و در نتیجه سطح عملکرد افراد را بهتر میکند.
ترکیب دورکاری و کرونا باعث شد کارمندان اضطراب و خستگی کمتری تحمل کنند. حالا ساعت کاری آنها منعطفتر است و دیگر خبری از سختی رفت و آمد نیست. پس این گروه وقت بیشتری برای زندگی شخصی خود دارند و به این دلیل در کل از زندگی راضیتر هستند.
اما مشکلاتی هم وجود دارند. استخدام دورکار ممکن است باعث انزوای اجتماعی و حرفهای کارمندان بشود.
فرصت در میان گذاشتن ایدهها و اطلاعات با همکاران تقریبا از بین میرود و مرز زندگی شخصی و کاری دیگر قابل تشخیص نیست.
چون حالا این دو محیط در هم ترکیب شدهاند، ممکن است فرد نتواند به خوبی وظایف خانوادگی و کاری را از هم جدا کند و مشکلاتی به وجود بیایند.
افراد زمان دورکار بودن، ساعات بیشتری را کار میکنند، انگار باید خود را اثبات کنند. نتیجه این تلاش بیش از حد، فرسودگی شغلی است. مشکل دیگر این است که چون ابزار این سبک کار کامپیوتر و اسمارت فونها هستند، فرد احساس میکند که این وسایل به او سنجاق شدهاند و نمیتواند از آنها جدا شود.
مشکلات دورکاری و کرونا
دورکاری و کرونا هرکدام چالشهایی دارند و همزمانی آنها را شرایط پیچیدهتر کرد. آنهایی که تا به حال دورکار نبودند، معمولا اتاق خاصی برای انجام کارهایشان نداشتند. این افراد مجبور بودند صداها و حواسپرتیهایی که دیگران به وجود میآورند را هم تحمل کنند. جلسههای کاری هم احتمالا در آشپزخانه یا اتاق خواب برگزار میشد که حتی در صورت درست بودن اینترنت، به فرد اضطراب زیادی میداد.
بزرگترین مشکلی که این کارمندان دورکار با آن مواجه شدند دور بودن از همکاران بود. دیگر خبری از ملاقاتهای کوتاه در راهرو یا اتاق استراحت نبود و کار به نظر تمام نشدنی میآمد. حالا افراد باید با ایمیل، تماس تلفنی و بقیه روشها با هم صحبت کنند که خب همه میدانیم برای انتقال موضوعات مهم خیلی کارآمد نیستند.
پیشنهاد ما این است که مدیرها به صورت منظم با کارمندان در ارتباط باشند. این صحبتها ممکن است پنج دقیقه بیشتر طول نکشد، اما روحیه کارمند را در زمان دورکاری و کرونا بالا میبرد و مدیر هم از وضعیت کارکنانش باخبر میشود. در صورت امکان میتوانید با همکاران قرار ملاقات بگذارید تا رابطه و دوستیتان را حفظ کنید.
چگونه با چالشهای دورکاری کنار بیاییم؟
رمز موفقیت در کنار آمدن با سختی استخدام دورکاری، ایجاد تعادل بین وظیفههای شغلی و زندگی شخصی است:
- برای خود یک روتین مشخص کنید. ساعت شروع و پایان کار، زمانهای استراحت و تعداد وقفههایی که مجاز است در طول کارتان پیش بیاید را مشخص کنید. اگر میتوانید تغییری جزئی در لباستان بدهید، در گوشهای مشخص از خانه کار کنید و خلاصه برنامه کاری را طوری بریزید که بتوانید کار و زندگی را از هم جدا کنید.
- مواظب تنبل شدن باشید! چون احتمالا تحرک شما در زمان دورکاری کمتر است، ساعات مشخصی را ورزش کنید. غذاهای سالمتر بخورید و در برابر وسوسه دیدن یک قسمت دیگر از سریال، زنگ زدن به یک دوست یا خوردن یک وعده دیگر صبحانه مقاومت کنید!
استخدام دورکاری و نکاتی که باید رعایت کرد
- صحبت کردن با خانواده به اندازه صحبت با مدیر مهم است! برای درست انجام دادن کار در خانه، شما باید مقداری از نظم و ترتیب محیط کار را به خانه بیاورید. به فرزندان خود اطلاع دهید که چه ساعتهایی میتوانید با آنها بازی کنید. از همسرتان درخواست کمک کنید و اگر لازم است به دوستان و اقوام هم خبر دهید که چه زمانهایی در دسترس نیستید.
- قبل از ارسال هر پیام کاری، کمی صبر کنید. از خودتان بپرسید آیا این گفتن این خبر یا پرسیدن این سوال ضروری است؟ چون راه ارتباطی همکاران در استخدام دورکاری ایمیل و پیامک است، فرستادن پیامهای غیرضروری فشار اضافه درست میکند. مخصوصا اگر مدیر هستید، بهتر است ایدههای کاری خود را نیمه شب برای افراد نفرستید. در کل صحبتهای کاری را به زمان مشخصی از روز محدود کنید.
- کارها را اولویتبندی کنید. همزمانی دورکاری و کرونا معمولا به معنی انجام چند وظیفه با هم است که برخی از آنها بیشتر ضروری و بعضی دیگر قابل عقب انداختن هستند. کارها را بر طبق اولویت انجام دهید و حتما بخشی از روز را کنار اعضای خانواده بگذرانید. اینکه همه ساعتهای روز پشت سیستم باشید برای شما و خانوادهتان خوب نیست.
چه افرادی بیشتر دورکاری کردند؟
استخدام دورکار در همه کشورهایی که از آنها اطلاع داریم با شیوع کرونا بیشتر شده است، اما آمار در همه جا یکی نیست. در کل کارمندان شرکتهای بزرگتر، بیشتر دورکار بودند تا شرکتهای کوچکتر.
این موضوع نوع تخصصی که در این نوع شرکتها مورد نیاز است را مشخص میکند. کارمندان با مدرک ارشد و دکتری پانزده برابر بیشتر از بقیه کارمندها و زنان هم بیشتر از مردان کار در خانه را ترجیح دادند.
آینده دورکاری
بعد از برداشته شدن قرنطینه سراسری، حدود ۳۰ درصد از کارمندان ترجیح دادند که همچنان دورکار باشند. عده کمتری هم اعلام کردند که ممکن است گاهی از این شیوه استفاده کنند. دلیل این موضوع معمولا بینیازی از رفت و آمد روزانه است.
کارمندان در زمان دورکاری و کرونا کارآیی بیشتری را گزارش دادند و حتی حدود 35 درصد از آنها، بیشتر از قبل کار میکردند! نبود هزینههای مالی و روحی کار حضوری، میزان خلاقیت و پشتکار آنها را بیشتر میکند. حالا کارمندان میتوانند تنها بر روی کار تمرکز کنند و همین موضوع سطح عملکردشان را بالا میبرد.
سخن پایانی
با بهتر شدن وضعیت کرونا، بیشتر کارها دوباره به شکل حضوری برگشتند. اما حدس میزنیم بخش قابل توجهی از کارها همچنان دورکار خواهند بود؛ چون این موضوع هزینهها را کاهش میدهد. امروز که شما مشغول خواندن این نوشته هستید، بعضی شغلها به شکل دورکاری ادامه یافتند که تصور مجازی شدن آنها غیرممکن بود.
حالا دانشآموزان مجازی درس میخوانند، دکترها با سیستم الکترونیک نسخه مینویسند و حتی جلسههای دولتی هم از راه دور برگزار میشوند. در این نوشته مزایا، معایب و راههای کنار آمدن با چالشهای دورکاری و کرونا را توضیح دادیم.